Leren (met) vallen en opstaan

Het leren incasseren van tegenslag en het leren omgaan met fouten maken, is onontbeerlijk in het leven. We leren immers door te vallen en weer op te staan en we krijgen allemaal wel eens te maken met verlies. Als je ‘het vallen’ in het leven steevast probeert te vermijden, wordt het onder de knie krijgen van iets nieuws of het incasseren van verlies behoorlijk lastig.

Het goede nieuws is, dat het een vaardigheid is die je van jongs af al kan oefenen! Want jong geleerd is oud gedaan. Het is dus heel belangrijk voor kinderen om hiermee al vroeg te oefenen bijvoorbeeld thuis of in de klas. Zorg voor een faalvriendelijke omgeving thuis en op school waarin ze de gelegenheid krijgen om fouten te maken. Laat ze oefenen met fouten incasseren in een veilige en ontspannen setting, zodat ze ervaren dat fouten maken helemaal oké is. Dit kan bijvoorbeeld door het verhaal van Fin voor te lezen en één voor één de tips met je kind (of klas) uit te werken.

Moeder Karin:

‘Mijn dochter van 5 jaar vindt het heel lastig om dingen te proberen die ze nog niet kan. Want wat als het niet lukt? Nu ze heeft gelezen hoe Fin het aanpakt, kan ik samen met haar bespreken hoe zij iets nieuws kan proberen. Zo hebben we samen ideeën bedacht hoe ze aan een moeilijke puzzel kan beginnen. Het fijnst om te zien is hoe trots ze op zichzelf is, als ze dan iets kiest en ‘gewoon’ gaat beginnen! Het is zo’n fijn boek om (voor) te lezen. Het is heel herkenbaar voor kinderen en daar aan kan je dagelijkse situaties relateren: “Wat zou Fin doen?”. Een aanrader om voor te lezen en ook voor kinderen die zelf al kunnen lezen!’

Verwachting bijstellen

Kun je nog meer doen? Dat kan zeker, laten we nog even kijken naar de term faalangst. De definitie van faalangst volgens de van Dale: vrees om tekort te schieten. Zelf zou ik, als ervaringsdeskundige 😉, zeggen: angst om niet te kunnen voldoen aan de verwachting die anderen van jou hebben, of waarvan jij denkt dat anderen die van jou hebben.

De oplossing ligt dus onder meer in het aanpassen van deze verwachting.

Maak je kind duidelijk dat het draait om het proces (proberen, oefenen, doorzetten) en niet om het eindresultaat. Het doel wordt dan ‘proberen’ in plaats van lukken. En dat maakt het ook nog eens goed te behappen, proberen lukt immers altijd! Hoe je dat doet? Geef procesgerichte complimenten. Zie ook de tips achterin het boek.

Kindertherapeut Marjan Bonekamp van Praktijk de Kikker las samen met een kind het prentenboek ‘Fin probeert iets nieuws’ en aan de hand van het verhaal wist ze de aandacht van dit kind te verschuiven van lukken/mislukken naar het hebben van probeerplezier. Zo gingen ze samen bedenken waar de ‘mislukte’ schrijfletters op leken en hadden daar samen erg veel lol om. Het kind kon nu met plezier schrijfletters oefenen in plaats van met angst en frustratie.

Contact